,,Żywa pamięć o Żołnierzach Wyklętych, najdobitniej symbolizujących polską tradycję niepodległościową, dowodzi, iż po półwieczu niemieckiego i sowieckiego zniewolenia sami odbudowujemy naszą tożsamość”

• Janusz Kurtyka

1 marca – Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych

Żołnierze Wyklęci byli żołnierzami polskiego powojennego podziemia niepodległościowego i antykomunistycznego, którzy stawiali opór sowietyzacji Polski i podporządkowaniu jej ZSRR. Walcząc z siłami nowego agresora, musieli zmierzyć się z ogromną, wymierzoną  w nich propagandą Polski Ludowej, która nazywała ich „bandami reakcyjnego podziemia”.  Z kolei osoby działające w antykomunistycznych organizacjach i oddziałach zbrojnych, które znalazły się w kartotekach aparatu bezpieczeństwa, określono mianem „wrogów ludu”. Mobilizacja i walka Żołnierzy Wyklętych była pierwszym odruchem samoobrony społeczeństwa polskiego przeciwko sowieckiej agresji i narzuconym siłą władzom komunistycznym, ale też przykładem najliczniejszej antykomunistycznej konspiracji zbrojnej w skali europejskiej, obejmującej teren całej Polski, w tym także utracone na rzecz Związku Sowieckiego Kresy Wschodnie II RP.

Kilka interesujących faktów na temat Żołnierzy Wyklętych:

• ,,Żołnierze Wyklęci” - pojęcie powstało w 1993 roku w środowisku warszawskiej Ligi Republikańskiej. W 1995 roku spopularyzowane przez Jerzego Śląskiego.
• Polskie podziemie niepodległościowe 1944-1956 - bezpośrednia kontynuacja konspiracji podczas II wojny światowej. Pierwszy i najgroźniejszy przeciwnik, nowej, komunistycznej władzy z sowieckiego nadania. Walka ,,Żołnierzy Wyklętych” wpisuje się w ciąg walk o niepodległość Polski.
• Strategiczny cel – odzyskanie niepodległego państwa. Cele taktyczne: przetrwanie do wybuchu kolejnej wojny, ochrona ludności, samoobrona.
• Liczebność: 120-180 tys. Do 1953 roku rozbito wszystkie zwarte oddziały. Ostatni z żołnierzy - Józef Franczak ps. Laluś zginął w 1963 roku.
• Zginęło 8 668 żołnierzy, aresztowano 79 tys.
• Straty okupanta - zginęło 12 tysięcy funkcjonariuszy (UB, MO, ORMO, WP i KWB), 1 tys. Żołnierzy Armii Czerwonej i funkcjonariuszy NKWD.

Źródła:

Joanna Wieliczka-Szarek, Żołnierze Wyklęci; niezłomni bohaterowie.

Marek A. Koprowski, Żołnierze Wyklęci: wspomnienia i relacje.

Autor: Jakub Chmielewski